Varis hastalığına teknolojinin çok gelişmiş olduğu ülkelerde daha sık rastlanır. Bunun sebebi teknolojinin gelişmesi ile insanların işlerini daha az hareket ederek yapmasıdır. Eskiden bir yerden bir yere giderken bile belli mesafeyi yürüyerek giden insanlar şimdi artan ulaşım seçeneklerinden çeşitli vesaitleri kullanarak hareketlerini kısıtlı hale getirmektedir. Aynı şekilde iş yerlerinde de gelişen makine ve aletler sayesinde de çoğu zaman yerlerinden kalkmadan sadece makineyi yöneterek hareketsiz durmaktadırlar. Bu hareketsizlikte varis oluşumunda rol oynar. Baktığınız zaman Afrika ülkelerinde varis rahatsızlığı yoktur çünkü teknoloji yok denilebilecek düzeyde olduğundan insanlar tüm ihtiyaçlarını gidermek için sürekli hareket halindedir.
Varis başlangıcını belli edecek ve sizin anlamanıza yardımcı olacak etkenler mevcuttur, bunları şu şekilde sıralayabiliriz.
Varis Nasıl Anlaşılır?
– Ağrı ve Sızlama: Orta ve büyük tipte ki varislerde en fazla görülen şikayetlerden biridir. Özellikle günün ilerleyen saatlerinde başlayarak artış göstererek devam eder.
– Şişlik: Damarların genişlemesi ile beraber görülen bir diğer belirti şişliklerdir.
– Yorgunluk ve ağırlık hissi: Bacaklarda oluşan yorgunluk ve ağırlı hissi sabah saatlerinde çok anlaşılmazken ilerleyen saatlerde gün yüzüne çıkar. Bazı insanlar yorgunluk hissinden dolayı bulundukları yere hemen oturma ihtiyacı duyarlar.
– Kaşıntı: Kirli kanın tam olarak pompalanamaması ve bir kısmının geri kaçmasıyla meydana gelen basınç doğrultusunda varis hastalığının meydana geldiğini varis neden olur başlıklı yazımızda anlatmıştık. Birikerek göllenmeye neden olan kirli kan kaşıntı şikayetini doğurmaktadır.
Kramp ve uyuşma: Özellikle gece uyku sırasında bacakta kramp durumu oluşarak kişiyi uykusundan uyandırabilir. Aynı şekilde uyuşma ve yanma da varisin görülen şikayet ve belirtilerindendir.
Varisten Korunma Yolları
Varisi olan kişiler belirti ve şikayetlerin azalması için aşağıda sıralayacağımız maddelere uyabilir. Aynı zamanda hiç varisi olmayan fakat genetik sebeplerden olabileceğini düşünen insanlarda bu maddelere uyduğunda büyük oranda engelleyecektir.
– Sabit şekilde uzun süre hareketsiz kalınmamalı. Masa başı ya da ayakta çalışan insanlar mutlaka belli aralıklarla hareket etmelidir. Günlük en az 30 dakika yürüyüş yapmak, yüzmek, egzersiz yapmak ya da bisiklet sürmekte şikayetlerin azalmasında rol oynayacaktır.
– Sıcak ortam ve sıcak su damarların genişlemesine sebep olduğundan mutlaka uzak durulması gereken etkenlerdir. Toplumda herhangi bir ağrıya sıcağın iyi geldiği şeklinde bir düşünce vardır ancak her ağrıya ya da şikayete iyi gelmemektedir. Aksine varislere soğuk su tutulduğunda şikayetler azalmaktadır. Bu sebeple ezbere bilinen davranışlardan kaçınılmalıdır.
– Varisleri olan ya da olmak istemeyen her insan mutlaka topuklu ayakkabı kullanımından kaçınmalıdır. Belli dönemlerde mutlaka giyilmesi gerekebilir ve giyebilirsiniz ancak bu süre uzun olmamalı ve her gün tekrar edilmemelidir. Olabildiğince daha az süre zarfı için iş, düğün ya da benzeri bir toplantı için kullandıktan sonra hemen çıkarılmalıdır. Örneğin her gün topuklu ayakkabı tercih etmek sakıncalıdır.
– Bilek ve kemer kısmı dar ya da sıkı olan kıyafetler kan dolaşımını yavaşlatabilir. Bu nedenle daha rahat ve bol kıyafetler giymekte fayda var.
– Günlük olarak en az 2 litre sıvı tüketilmelidir.
– Sigara ve alkol kullanıyorsanız mutlaka bu alışkanlıkları azaltmalısınız. Mümkünse tamamen bırakmanız daha yararlı olacaktır.
– Fazla kilolar verilmeli. Varis dışında bir çok hastalığın oluşumunda rol oynayan kilolar maalesef zararlı olduğundan diyet yaparak verilmeli bacaklara binen yük azaltılmalıdır.
Op. Dr. Rüştü Kalaç, 1989 yılında Ankara Tıp Fakültesinden mezun olmuş ve 1998 yılında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesinde uzmanlık eğitimini alarak Kalp Damar Cerrahisi Uzmanı olmuştur. Şu an IDEA TIP Şişli'de ameliyatsız varis ve hemanjiom tedavisi uygulamaları gerçekleştirmektedir.